การก้าวข้ามความกลัวในการพูดต่อหน้าสาธารณะชนครั้งแรก หลายคนไม่ได้บอกว่าตัวเองเก่งกาจอะไร แต่การมาในครั้งนี้ทุกคนมาเสนอความคิด เสนองานวิชาการ เพื่อให้คนอื่น ๆ ได้รับทราบ เพื่อให้เกิดประโยชน์ต่อโลกใบนี้ไม่มากก็น้อย และการได้พบเพื่อนต่างชาติ ต่างมหาวิทยาลัย ทำให้เราทราบความเป็นไป บริบท ความก้าวหน้าทางวิชาการของแต่ละที่ ทำให้เราไม่ตกยุค

อุทยานธรรมชาติพืดหินปะการังตุบบาตาฮา (Tubbataha Reefs Natural Park) ของประเทศฟิลิปปินส์ ตั้งอยู่ในทะเลซูลู เป็นพื้นที่คุ้มครองและเป็นเขตสงวนพันธุ์นกและสัตว์ทะเล ครอบคลุมพื้นที่กว่า 372 ตารางไมล์ เป็นส่วนหนึ่งของสามเหลี่ยมปะการังที่ได้รับการยอมรับว่ามีความหลากหลายทางชีวภาพทางทะเลมาก จนได้รับการยกย่องให้เป็นมรดกโลกทางธรรมชาติจาก UNESCO

มีอะไรที่เกาะโลซิน...จากสวรรค์ของนักดำน้ำ ความอุดมสมบูรณ์ของท้องทะเลไทย ที่วันนี้เปลี่ยนแปลงไป

"สิปาดัน" ความสมบูรณ์ของใต้ท้องทะเลแห่งนี้ จึงเป็นจุดหมายปลายทางของนักดำน้ำ

ฉันหลงรักใต้ท้องทะเล เพราะมันอาจเป็นอีกโลกหนึ่งที่สวยงาม ท้าทาย และน่าค้นหา ณ อะนิเลา ก็เช่นกัน

ผู้เขียนได้เคยเขียนเล่าเรื่องการไปเยือนฟิลิปปินส์ครั้งแรกในชีวิตไปแล้วในจดหมายข่าวประชากรฉบับก่อนหน้านี้ที่เล่าถึงเรื่องอาหารฟาสต์ฟู้ดสัญชาติฟิลิปปินส์ ฉบับนี้จะขอเล่าถึงสถานที่ท่องเที่ยวในกรุงมะนิลาบ้าง ในครั้งนั้นผู้เขียนเดินทางไปพร้อมกับเพื่อนร่วมทาง อีก 4 คน เนื่องจากเราเลือกที่พักในย่านธุรกิจมากาติ (Makati) ความประทับใจแรกจึงรู้สึกว่ามะนิลานั้นไม่ต่างจากกรุงเทพมหานครฯของเราเท่าไร มีความเป็นเมือง มีตึกสูง รถไฟฟ้า และจราจรติดขัดที่เราคุ้นเคย

ผู้เขียนได้มีโอกาสกลับไปเยือนเสียมเรียบอีกครั้ง ในรอบ 2 ปี การไปคราวนี้มีเที่ยวบินตรงจากกรุงเทพฯ ไปลงที่สนามบินเสียมเรียบเลย ครั้งนี้มีเพื่อนร่วมทางหลายคนทั้งเพื่อนสมัยเรียนมัธยม เพื่อนที่ทำงานในมหาวิทยาลัยมหิดล และน้องสาวของผู้เขียนเอง จึงได้ติดต่อบริการไกด์และรถตู้ไว้ล่วงหน้าเพื่อความสะดวกในการเดินทาง เราเลือกพักรีสอร์ทเล็กๆ ไม่ห่างจากจุดศูนย์กลาง walking street มากนัก กลับมาคราวนี้ walking street เปลี่ยนแปลงไปมาก มีร้านอาหารใหม่ๆ หลายร้าน ทั้งร้านหมูย่างเกาหลี ร้านอาหารฝรั่ง

แม้จะมีเพื่อนสนิทเป็นคนฟิลิปปินส์มาเป็นเวลาเกือบ 10 ปี แต่ผู้เขียนไม่มีโอกาสได้เดินทางไปประเทศฟิลิปปินส์เลยจนกระทั่งช่วงสงกรานต์ที่ผ่านมา เพื่อนชาวฟิลิปปินส์ตื่นเต้นใหญ่ ส่งรายการอาหารและสถานที่ท่องเที่ยวที่น่าสนใจมายาวเหยียด แต่เมื่อไปถึงประเทศฟิลิปปินส์จริงๆ กลับหาอาหารฟิลิปปินส์แท้ๆ ได้ยากมาก อาจจะเป็นเพราะผู้เขียนเลือกพักในย่านเมืองที่เป็นย่านธุรกิจ จึงไม่มีโอกาสได้รับประทานอาหารฟิลิปปินส์แท้ๆ สักมื้อ เพียงแต่ได้มีโอกาสไปรับประทานไก่ทอดที่ร้าน JolliBee ซึ่งเป็นเหมือนสัญลักษณ์อย่างหนึ่งของฟิลิปปินส์และมีความผูกพันกับคนฟิลิปปินส์มาก

มุมอาเซียนฉบับนี้ขอพาไปเมืองพุกาม (Bagan) ประเทศเมียนมา ดินแดนแห่งทะเลเจดีย์ เมื่อ 2 ปีก่อน ผู้เขียนนั่งเครื่องบินไปที่เมืองมัณฑะเลย์ในตอนเช้าและนั่งรถตู้ที่ติดต่อไว้ล่วงหน้าต่อไปอีก 4-5 ชั่วโมง บนถนนคอนกรีตบ้าง ลาดยางบ้าง ลูกรังบ้าง ระหว่างทางก็ได้ชมวิถีชีวิตของชาวพม่าในเมืองเล็กๆ และในชนบท ชาวพม่ามีความศรัทธาในศาสนามาก

ประเทศกัมพูชาเป็นประเทศเพื่อนบ้านกับไทยที่มีภาษาและวัฒนธรรมคล้ายคลึงกับไทยมากประเทศหนึ่ง ผู้เขียนได้มีโอกาสไปเยือนกัมพูชาถึง 3 ครั้ง ที่เมืองเสียมราฐ เพราะติดใจเสน่ห์ของโบราณสถานที่นั่น

ลอมบอก (Lombok) เป็นเกาะเล็กๆ ที่อยู่ไม่ไกลจากเกาะบาหลีมากนัก เดินทางโดยเครื่องบินจากสนามบินเดนปาซาร์ (Depasar) ราว 20 นาทีเท่านั้น เกาะลอมบอก ยังไม่เป็นที่รู้จักของนักท่องเที่ยวมากนัก ทำให้ธรรมชาติบนเกาะยังคงมีความสมบูรณ์