ฉันเดินทางไปเกาหลีเมื่อปี 2558 เพือไปเก็บข้อมูลโครงการวิจัยเกี่ยวกับแรงงานไทยในเกาหลีใต้ ฉันใช้วิธี ethnography หรือการฝังตัวอยู่ในชุมชนชาวไทยในเกาหลีเพื่อจะได้เรียนรู้วิถีชีวิตของพวกเขาได้อย่างลึกซึ้ง ชั้นได้มีโอกาสไปอยู่ที่วัดไทยแห่งหนึ่งในฐานะ “เด็กวัด” 

ฉันทำหน้าที่ “เด็กวัด” ไล่แมลงวันไม่ให้ตอมสำรับอาหารเพล 

นอกจากวัดจะเป็นสถานที่ประกอบพิธีกรรมทางศาสนา เป็นที่ที่คนไทยมาทำบุญ และรวมตัวกันในวันหยุดหรือเทศกาลต่าง ๆ แล้ว วัดยังเป็นที่พักพิงของแรงงานที่ตกงานหรือเปลี่ยนงานด้วย เนื่องจากที่พักของแรงงานต่างชาติในเกาหลีนั้นผูกติดอยู่กับการจ้างงาน เมื่อลาออกจากงานเดิมเพื่อเปลี่ยนงานใหม่จึงไม่มีที่พักในช่วงระหว่างรองาน ผู้ที่มาอาศัยอยู่ที่วัดหรือเด็กวัดในเกาหลีจึงหมุนเวียนกันไป ในช่วงที่ฉันไปอยู่ที่วัดมีเด็กวัด 7-8 คน ทั้งชายและหญิง อายุรุ่นราวคราวเดียวกัน 

กิจวัตรประจำวันของเด็กวัดเริ่มตั้งแต่ตื่นนอนตอนตีสี่เผื่อมาทำวัตรเช้า หลังจากนั้นก็ทำความสะอาดบริเวณวัด ล้างห้องน้ำ กวาดถูศาลาและห้องครัว แล้วจึงเตรียมจัดวางอาหารที่ญาติโยมนำมาถวายใส่สำรับเพื่อถวายเพล เมื่อพระฉันเพลแล้วเด็กวัดจึงจะกินข้าวได้ เด็กวัดลุ้นกันทุกวันว่า จะมีอะไรให้กินบ้าง อาหารส่วนใหญ่เป็นอาหารไทย พวกเราจึงดีใจกันมาก เมื่อกินข้าวเสร็จแล้ว ผู้ชายจะเก็บบาตรมาล้างทำความสะอาด เพราะมีความเชื่อว่า บาตรพระนั้นจะให้ผู้หญิงล้างไม่ได้ ส่วนผู้หญิงเก็บถ้วยชามทั้งหมดมาล้าง วัน ๆ หนึ่งฉันต้องล้างถ้วยจานมากถึง 3 กะละมัง 

ฉันได้นอนที่พักที่เป็นตู้คอนเทนเนอร์เป็นครั้งแรกในชีวิต ไม่ได้หรูหราแต่ก็มีห้องน้ำในตัว กฏระเบียบที่ต้องปฏิบัติตามมีไม่มาก 

ช่วงกลางวันเป็นเวลาที่บางคนออกไป “ดูงาน” ตามที่จะได้รับข้อความเรียกตัวจากกรมจัดหางาน การออกไปดูงาน คือ ไปดูว่า เป็นงานประเภทใด ที่พักเป็นอย่างไร เงินเดือนเท่าไหร่ วันหยุดและชั่วโมงการทำงานเป็นอย่างไร บางคนก็รับงานพิเศษ ทำงานรับจ้าง แล้วแต่จะมีคนจ้างและรับค่าแรงรายวัน บางคนก็พักผ่อนตามอัธยาศัย อยู่ที่วัดหรือออกไปเดินเล่นตามร้านค้า ส่วนฉันก็จดบันทึกข้อสังเกตในแต่ละวันพร้อมกับพูดคุยสัมภาษณ์แรงงานไทยในเกาหลีที่ยินยอมจะให้ข้อมูลเกี่ยวกับชีวิตของเขา บางวันเราก็ไปนั่งเล่นดนตรี ร้องเพลงกันที่แคร่ใต้ต้นไม้ริมเขื่อนเก็บน้ำที่อยู่ฝั่งตรงข้ามถนน 

บรรยากาศหน้าวัดในยามเช้า

ตกเย็นเราก็ทำวัตรเย็น และกินข้าว เด็กวัดจะต้องทำอาหารเย็นกินเอง ที่วัดมีข้าวสาร น้ำมัน ไข่ไก่ บะหมี่กึ่งสำเร็จรูป และผลไม้ที่ญาติโยมนำมาถวายที่เด็กวัดสามารถนำมากินได้ ฉันทำอาหารไม่เก่ง เพื่อนเด็กวัดใจดีจึงทำให้กินทุกวัน เมื่อกินข้าวเย็นและเก็บล้างจานชามเรียบร้อยแล้วก็ได้เวลาเข้านอน ที่นอนที่วัดเป็นตู้คอนเทนเนอร์แยกชายหญิง มีฟูก หมอน และผ้าห่มให้ใช้ มีห้องน้ำในตัว ช่วงที่ฉันไปอยู่ที่วัดเครื่องทำน้ำอุ่นเสีย เวลาอาบน้ำจึงค่อนข้างทรมานเพราะอากาศเริ่มหนาว 

ชีวิตการเป็นเด็กวัดเรียบง่าย แต่ฉันก็สนุกและมีความสุขที่ได้มีมิตรภาพที่ดีกับเด็กวัดคนอื่น ๆ ได้เรียนรู้สิ่งใหม่ ๆ และมีประสบการณ์ใหม่ๆทุกวัน 
 

เขื่อนเก็บน้ำฝั่งตรงข้ามถนนที่เด็กวัดชอบไปนั่งเล่นยามว่าง

* ภาพทั้งหมดถ่ายโดย รีนา ต๊ะดี