“ศตวรรษิกชน” หรือ “centenarian” คำศัพท์นี้เป็นที่คุ้นหูกันดี ว่าหมายถึงผู้ที่มีอายุ 100 ปีขึ้นไป แต่ มีใครรู้บ้างไหมว่าคำที่ใช้เรียกช่วงอายุของคนทุกรอบสิบปียังมีมากกว่าคำว่า “ศตวรรษิกชน” อีก

น่าสนใจไม่น้อย... มาดูกันว่ามีคำเรียกว่าอย่างไรบ้าง

ที่มา: สถาบันวิจัยทางประชากรกรและสังคม. (2558) ศัพทานุกรมวิจัยทางประชากรกรและสังคม นครปฐม : สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล

คำเรียกนี้มีที่มาอย่างไร

คำเรียกช่วงอายุของคนในรอบสิบปีทั้งหมดนี้ ทุกคำปรากฏอยู่ในหนังสือ ศัพทานุกรม การวิจัยทางประชากรและสังคม ฉบับปี 2558 (Glossary of Terms in Population and Social Research 2015) ของสถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล ภายใต้ โครงการนิยามศัพท์การวิจัยทางประชากรและสังคม ซึ่งเป็นโครงการที่เริ่มดำเนินการเป็นครั้งแรกเมื่อปี 2545 โดยมีคณะทำงานฯ ที่ร่วมกันนิยามศัพท์การวิจัยทางประชากรและสังคม ทำการศึกษาค้นคว้าคำศัพท์ต่างๆ ที่ใช้กันมากในตำรา และบทความตีพิมพ์ต่างๆ ทั้งที่เป็นสิ่งพิมพ์ และที่เผยแพร่ ผ่านอินเทอร์เน็ตและได้นำคำศัพท์นั้น มาศึกษาหาความหมายเพิ่มเติม มีการอภิปราย แลกเปลี่ยนความคิดเห็นจนตกผลึกออกมาเป็นนิยามความหมายของคำศัพท์เฉพาะแต่ละคำ มีการเผยแพร่คำศัพท์ในรูปแบบของหนังสือ “ศัพทานุกรมการวิจัยทางประชากรและสังคม” ฉบับปี 2547 ที่ได้นิยามศัพท์ไว้จำนวน 1,170 คำ รวมทั้งยังได้เผยแพร่บนเว็บไซต์ www.popterms.mahidol.ac.th อีกด้วย ในเวลาต่อมาได้มีการเพิ่มเติม และปรับปรุงคำศัพท์ โดยได้รวบรวมคำศัพท์เพิ่มขึ้นอีกรวมเป็นจำนวน 1,295 คำ และได้เผยแพร่คำศัพท์นี้ในหนังสือ “ศัพทานุกรมการวิจัยทางประชากรและสังคม” ฉบับปี 2558 และบนเว็บไซต์ www.popterms.mahidol.ac.th เช่นเดิม

การให้นิยามความหมายของศัพท์ต่างๆ นอกจากจุดประสงค์เพื่อกำหนดนิยามความหมายของศัพท์ในแวดวงวิชาการวิจัยทางประชากรศาสตร์และสังคมศาสตร์เพื่อใช้เป็นเครื่องมือสื่อความคิด และข้อมูลความรู้ต่างๆ แล้ว คณะทำงานฯ ยังหวังว่าต่อไปคำศัพท์บางคำจะเป็นที่รู้จัก เป็นที่นิยม และถูกนำไปใช้อย่างแพร่หลาย เช่น คำว่า “ศตวรรษิกชน” ที่มาจากภาษาอังกฤษว่า “centenarian” เป็นตัวอย่างของคำศัพท์จากหนังสือ ศัพทานุกรมการวิจัยทางประชากรและสังคม ฉบับปี 2558 ที่ถูกนำมาใช้จนเป็นที่คุ้นหู และเป็นที่ “ติดตลาด” กันไปแล้วในขณะนี้ ซึ่งยังความภาคภูมิใจให้กับคณะทำงานฯ และสถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดลเป็นอย่างยิ่ง

ไม่แน่ว่าต่อไปอาจมีคำศัพท์คำใดคำหนึ่ง เป็นที่นิยมและถูกนำไปใช้จน “ติดตลาด” นอกเหนือจากคำว่า “ศตวรรษิกชน” อีกก็ได้