กระแสย้ายถิ่นออกนอกประเทศของประชากรภูฏานโดยเฉพาะการย้ายถิ่นสู่ออสเตรเลียประเทศปลายทาง มีจำนวนเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วตั้งแต่ปี 2560 และเพิ่มจำนวนมากขึ้นเป็น 5 เท่า ระหว่างปี 2564-2566 พุ่งสูงสุดถึง 15,552 คน แบ่งเป็นเยาวชน 8,187 คน สำหรับช่วงกรกฎาคม 2566 ถึงกุมภาพันธ์ 2567 มีจำนวน 8,387 คน แบ่งเป็นเยาวชนถือหนังสือเดินทางนักเรียน/นักศึกษา จำนวน 4,054 คน
เยาวชนย้ายถิ่นพร้อมหนังสือเดินทางสถานภาพนักเรียน/นักศึกษาสามารถทำงานไม่เกิน 24 ชั่วโมงต่อสัปดาห์ มีค่าตอบแทน 23.33 ดอลลาร์ต่อชั่วโมง (ประมาณ 575 บาท) หรือ 600 ดอลลาร์ต่อสัปดาห์ (ประมาณ 15,000 บาท) การจ้างงานตำแหน่งพนักงานลูกมือในครัวของร้านอาหาร พนักงานบรรจุกล่องผักสดเนื้อสัตว์ เป็นอาชีพชั่วคราวที่เปิดโอกาสสำหรับเยาวชนย้ายถิ่นจากภูฏานมากที่สุด กฎหมายแรงงานที่เข้มงวดและไม่มีผู้จ้างละเมิดเงื่อนไขการจ้างงาน เพราะได้ไม่คุ้มเสีย หากถูกจับได้จะถูกระงับหนังสือเดินทางและส่งตัวกลับประเทศต้นทางโดยไม่มีเงื่อนไข สถานการณ์อยู่ยากดังกล่าวเป็นที่รับรู้กันในกลุ่มเยาวชนย้ายถิ่นและพยายามหลีกเลี่ยงการจ้างงานลักษณะดังกล่าว
เนื่องจากอัตราการว่างงานของเยาวชนในภูฏานสูงร้อยละ 25 เป็นปัญหาที่ท้าทายประสิทธิภาพของรัฐบาลเพื่อสร้างความเชื่อมั่นประชากรวัยแรงงานให้ย้ายถิ่นน้อยลงได้อย่างไร ประการแรกคือการสร้างงานเพื่อลดแรงจูงใจการย้ายถิ่นไปทำงานต่างประเทศ ความไม่คล่องตัวเชิงเศรษฐกิจจากรายได้ผลิตกระแสไฟฟ้าจากพลังงานธรรมชาติ เป็นเรื่องสำคัญที่รัฐไม่สามารถสร้างงานให้ประชากรวัยแรงงานได้เหมือนเดิม ปัจจัยเกิดจากปัญหาโลกร้อนส่งผลต่อกำลังการผลิตที่มีปริมาณลดลงและไม่เพียงพอต่อการส่งออกสู่ประเทศเพื่อนบ้านโดยเฉพาะประเทศอินเดียที่สนับสนุนเงินทุนมหาศาลและเป็นลูกค้ารายใหญ่ เมื่อกำลังการผลิตต่ำกว่าเป้าหมาย ปัญหาที่หลีกเลี่ยงไม่ได้คือศักยภาพการจ้างงาน อัตราการว่างงานสูง เพราะเศรษฐกิจของประเทศมีเพียงรายได้หลักจากการผลิตพลังงานสะอาดและการท่องเที่ยวเท่านั้น เมื่อเกิดภาวะฝืดเคือง ปัญหาที่ตามมาคือการจ้างงาน โดยเฉพาะเยาวชนในตลาดแรงงานมีทางเลือกน้อยลง ประกอบกับข้อมูลข่าวสารจากเพื่อนหรือญาติที่ทำงานต่างแดนสร้างแรงจูงใจเพื่อย้ายถิ่นมากขึ้น
ภูมิรัฐศาสตร์เป็นปัจจัยหลักที่สำคัญและอินเดียในฐานะ พี่ใหญ่ ของเอเชียใต้ มีประเทศสมาชิกประกอบด้วย อัฟกานิสถาน บังคลาเทศ เนปาล ภูฏาน ปากีสถาน มัลดีฟส์ และศรีลังกา ต้องการรักษาภาวะผู้นำนี้ไว้ให้นานที่สุด อย่างน้อยเพื่อเป็นการส่งสัญญาณถึงรัฐบาลจีนที่พยายามแทรกแซงเพื่อสร้างอิทธิพลเชิงเศรษฐกิจ การเมือง ในภูมิภาคนี้ รัฐบาลอินเดียให้ความสำคัญด้านความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ สำหรับกลุ่มประเทศสมาชิกอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะทุนการศึกษาและการฝึกอบรมด้านเทคโนโลยีที่ทันสมัย และเปิดโอกาสให้ทำงานโดยไม่กำหนดระยะเวลาการเป็นพลเมืองย้ายถิ่นเมื่อสำเร็จการศึกษา
ที่มา: https://bhutan.unfpa.org/en/node/15301
สืบค้นเมื่อ 29 กรกฎาคม 2567
ภูฏานเป็นประเทศหนึ่งเดียวในโลกที่ไม่ใช้ Gross Domestic Product (GDP) แต่ใช้ Gross National Happiness Index (GNH Index) เป็นดัชนีวัดคุณภาพชีวิตประชากร เมื่อโลกแคบลงด้วยเทคโนโลยีการสื่อสาร แรงงานย้ายถิ่นเป็นสิ่งที่ท้าทายโดยเฉพาะเยาวชน รัฐบาลจำเป็นต้องทบทวนสาระและการปฏิบัติเพื่อประโยชน์สูงสุดในการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์
เอกสารอ้างอิง
ภาพประกอบ freepik.com (premium license)
ดุสิตา พึ่งสำราญ
ภัทราภรณ์ จึงเลิศศิริ
ศุทธิดา ชวนวัน
ปราโมทย์ ประสาทกุล
นนทวัชร์ แสงลออ
สักกรินทร์ นิยมศิลป์
ปราโมทย์ ประสาทกุล
ติณณภพจ์ สินสมบูรณ์ทอง
อมรา สุนทรธาดา
ภัสสร มิ่งไธสง
สุรีย์พร พันพึ่ง
รีนา ต๊ะดี
ปราโมทย์ ประสาทกุล
ณปภัช สัจนวกุล
ธีรนงค์ สกุลศรี
สักกรินทร์ นิยมศิลป์
ปราโมทย์ ประสาทกุล
มนสิการ กาญจนะจิตรา
ภัสสร มิ่งไธสง
กาญจนา เทียนลาย
กฤตยา อาชวนิจกุล,สักกรินทร์ นิยมศิลป์
สักกรินทร์ นิยมศิลป์