ภาวะวิกฤตที่มีผลต่อสันติภาพโลก เศรษฐกิจ และสังคมตลอดช่วงปี 2565 จากเหตุการณ์การระบาดของโควิด-19 ภัยพิบัติจากธรรมชาติ และสงครามระหว่างยูเครน-รัสเซีย ยังส่งแรงกระเพื่อมต่อในปี 2566

ตลอดช่วงปี 2565 เป็นภาวะยากลำบาก ประชาคมโลกผจญชะตากรรมร่วมกันจากหลายสาเหตุ เช่น ความขัดแย้งด้านเศรษฐกิจและการเมือง ความแปรปรวนจากสภาพภูมิอากาศและปัญหาโลกร้อน มีการคาดประมาณว่า ประชากรโลก 222 ล้านคน ใน 53 ประเทศ เผชิญภาวะขาดแคลนอาหาร และ 45 ล้านคน ใน 37 ประเทศ อดอยากขั้นรุนแรง

สภาพอากาศที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วในช่วง 8 ปีที่ผ่านมา เช่น โลกมีอุณหภูมิสูงอย่างที่ไม่เคยปรากฏและจะสูงมากขึ้น ในจำนวน 15 ประเทศที่เผชิญปัญหาอุณหภูมิสูง มี 12 ประเทศที่ต้องให้การช่วยเหลืออย่างเร่งด่วน คาดประมาณว่า คลื่นความร้อนของโลกภายในศตวรรษนี้จะมีความรุนแรงต่อมนุษย์เทียบเท่ากับการเสียชีวิตจากมะเร็งและโรคติดต่ออื่นๆ

จากรายงาน The Global Humanitarian Overview¹ โดยสำนักงานเพื่อการประสานงานด้านมนุษยธรรมแห่งสหประชาชาติ (UN Office for the Coordination of Humanitarian Affairs: OCHA) ประเมินว่า จากประชากรที่ประสบความยากลำบาก ทั้งปัญหาความขัดแย้งทางการเมือง และการระบาดของโควิด-19 จำนวน 274 ล้านคน ถ้าใช้งบประมาณ 41,000 ล้านดอลลาร์ จะสามารถบรรเทาสาธารณภัยให้ประชากรได้เพียง 182 ล้านคนเท่านั้น เนื่องจากการระดมทุนที่ได้ต่ำกว่าเป้าหมาย สหประชาชาติจำเป็นต้องปรับเปลี่ยนยุทธวิธี โดยทำงานร่วมกับอาสาสมัครในพื้นที่และอาสาสมัครจากประเทศต่างๆ เช่น อาสาสมัครสตรีจากองค์กรต่างๆ ในเอธิโอเปีย อิรัก เมียนมา ปาเลสไตน์ ซีเรีย เยเมน ร่วมเป็นคณะทำงานแนวหน้าเพื่อกำหนดแผนงานเชิงรุกซึ่งช่วยบรรเทาความเดือดร้อนได้อย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากนี้ ภาวะเศรษฐกิจโลกที่อ่อนไหวจากภาวะเงินเฟ้อ การเติบโตทางเศรษฐกิจของโลกที่ลดลงจากร้อยละ 6 เหลือร้อยละ 3.2 ในปี 2565 และจะดิ่งลงไปที่ 2.7 ในปี 2566 เกิดเป็นภาวะขาดความคล่องตัวทางเศรษฐกิจที่รุนแรง ซ้ำยังมีการระบาดของโควิด-19 ในอเมริกา ยุโรป และจีน ในช่วงปี 2563-2565 ที่ยังไม่มีสัญญาณว่าจะยุติ รวมทั้งสงครามในยูเครน

รูป: โลโก้รณรงค์เพื่อยุติความหิวโหยของสำนักงานเพื่อการประสานงานด้านมนุษยธรรมแห่งสหประชาชาติ
ที่มา: https://twitter.com/UNOCHA/status/1610925845832400897/photo/1.
สืบค้นเมื่อ 6 มกราคม 2566

จากภาวะถดถอยทางเศรษฐกิจ มีการคาดประมาณว่า ประชากรโลก 1 ใน 23 ต้องการความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมและในปี 2566 ประชากร 339 ล้านคน เพิ่มจาก 274 ล้านคน ของปี 2565 ต้องการความช่วยเหลือเพื่อการดำรงชีพ ในขณะที่ความสามารถในการช่วยเหลือของหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ทำได้เพียง 230 ล้านคน ใน 69 ประเทศ และต้องใช้งบประมาณสูงถึง 51,500 ล้านดอลลาร์

ประชากรประมาณ 77 ล้านคน ในกลุ่มประเทศทางตะวันออกและตอนใต้ของทวีปแอฟริกายังต้องการความช่วยเหลือ เมื่อเปรียบเทียบกับงบดำเนินการที่มีเพียง 1,000 ล้านดอลลาร์ ต่อ 1 โครงการ/แผนงาน จึงจำเป็นต้องจัดลำดับความช่วยเหลือในแต่ละประเทศ

ยูเครนยังถูกจัดลำดับเป็นประเทศที่ต้องการความช่วยเหลืออย่างเร่งด่วน เนื่องจากสงครามเพิ่มระดับความรุนแรงมากขึ้น ในปี 2565 ใช้งบประมาณ 17,000 ล้านดอลลาร์ เพื่อดูแลประชากร 6.3 ล้านคน สำหรับปี 2566 คาดว่าต้องใช้งบช่วยเหลือประมาณ 57,000 ล้านดอลลาร์ สำหรับประชากร 13.6 ล้านคน เนื่องจากสงครามเพิ่มระดับความรุนแรงมากขึ้น

สาธารณรัฐคองโกเป็นอีกตัวอย่างหนึ่งที่รัฐบาลบริหารประเทศล้มเหลว ต้องได้รับการช่วยเหลือ 23,000 ล้านดอลลาร์ สำหรับปีงบประมาณ 2566 เพิ่มจากปี 2565 ประมาณ 20% เนื่องจากปัญหาราคาเชื้อเพลิงและอาหารเพิ่มขึ้น

เมียนมามีความขัดแย้งระหว่างชนเผ่ากับรัฐบาลกลางประชากร 4.5 ล้านคน ต้องรักษาชีวิตรอดทั้งจากการสู้รบกับกองกำลังของรัฐบาล และความเสี่ยงต่อการระบาดของโควิด-19 แต่มีสัญญาณที่ดีในระดับหนึ่งที่การสู้รบเบาบางลง และคาดว่าในปี 2566 ความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมจะถึงกลุ่มเป้าหมายได้มากขึ้น

ประชาคมโลกในแต่ละภูมิภาคได้ผ่านภาวะความยากลำบากเพื่อความอยู่รอดจากสาเหตุต่างๆ ในรอบปี 2565 อย่างไรก็ตาม สถานการณ์โลกในปี 2566 ซับซ้อนมากขึ้น อเมริกาเข้าแทรกแซงจีนจากนโยบายรวมจีนหนึ่งเดียวต่อไต้หวัน ที่กำลังเป็นศูนย์กลางอุตสาหกรรมตลาดโลก ผลิตแผง microchip และ semi-conductor ที่มีคุณภาพสูง และกลายเป็นคู่แข่งกับจีนที่เปิดประเทศให้บริษัทผู้ผลิตต่างชาติเปิดโรงงานผลิตและจำหน่ายทั่วโลก อเมริกาต้องใช้วิธีกีดกันทางการค้าทุกรูปแบบเพื่อชิงตลาดโลก ส่งผลให้บริษัทผู้ผลิตย้ายฐานการผลิตออกจากจีน จีนจำเป็นต้องเร่งเปิดประเทศเสรีเพื่อกระตุ้นเศรษฐกิจหลังจากปิดติดต่อมา 3 ปี เนื่องจากการระบาดของโควิด-19 มีผลให้อเมริกาและประเทศพันธมิตรบางประเทศส่งสัญญาณเฝ้าระวังผลกระทบด้านเศรษฐกิจ

ขอสันติสุขของประชากรโลก 8,000 ล้านคน เป็นของขวัญปีใหม่ 2566 และตลอดไป

ที่มา

1. Global Humanitarian Overview (GHO). (2023). Global Humanitarian Overview 2023. https://humanitarianaction.info/gho2023. สืบค้นเมื่อ 6 มกราคม 2566